KOFUL
Koful Nedir
Özellikle bitki hücrelerinde ve tek hücreli
canlılarda görülür. Hayvan hücrelerinde ise zaman zaman oluşan ve kaybolan
küçük kofullar bulunur. Kofullar hücre zarından, endoplâzmik retikulumdan, golgi
aygıtından ya da çekirdek zarından oluşur. İçlerinde koful öz suyu (hücre öz
suyu) denilen bir sıvı bulunur. Kofullar genç bitki hücrelerinde az sayıda ve
küçük; yaşlı bitki hücrelerinde ise büyüktür. Hatta bazı yaşlı hücrelerde hücre
içini tamamen doldurarak sitoplâzmayı yana doğru iter.Kofullar hücrenin madde
alışverişinde, beslenmesinde, sindiriminde, boşaltımında görevlidir. Kofullar
kaybolup gerektiğinde yerine yenileri oluşabilir. Bitkisel hücrede metabolizma
sonucu açığa çıkan zehirli artık ürünler, inorganik tuzlarla birleşerek
çözünmeyen kristalleri oluşturur. Özellikle yapraklardaki kofullarda biriken
kristaller hücrenin işlevlerinin azalmasına ve ölümüne neden olur. Tatlı suda
yaşayan bir hücreli canlılarda, boşaltım kofulları (kontraktil kofulllar)
oluşmuştur. Örneğin terliksi hayvanlardaki boşaltım kofulu tatlı sularda
yoğunluk farkından dolayı, vücut içerisine giren fazla suyu dışarı atarak su
miktarını ayarlar. Hücre sitoplazması içinde bulunan içleri sıvı, hava veya
kısmen sindirilmiş besinle dolu olan boşluklara verilen ad. Kofullar, genelde su
ve erimiş halde bulunan büyük moleküllü maddeler bakımından zengin bir sıvıyla
doludur. Her koful, etrafındaki sitoplazmadan ince bir zarla ayrılır. Bitki
hücrelerindeki kofullar, büyük ve az sayıdadır. Tek hücreli yaratıklardaki
kofulların ise değişik vazifeleri vardır. Sindirim kofulları, boşaltım kofulları
gibi. Boşaltım kofulları hücrenin bir nevi böbrek görevini yapar. Koful, vakuol
olarak da bilinir, sitoplazmada bulunan içi sıvı dolu boşluklardır.

Kofulun Yapısı :
Sitoplazmadan ince
bir zar ile ayrılır. Bu zar gerek yapı, gerekse geçirgenlik bakımından
sitoplazma zarına benzer. Bunlar bir hücreli protistler ve bitki hücreleri için
karakteristik ve önemlidir. Büyük olasılıkla golgi aygıtından meydana gelirler.
Yüksek organizasyonlu hayvan hücrelerinde de bulunabilirler. Bitki hücrelerinde
daha büyük boyutlarda görülürler. Bazı hücrelerde vakuoller, hücrenin değişmez
bir organeli olduğu halde, diğerlerinde gerektiğinde oluşan ve işi biter bitmez
kaybolan yapılardır.
Kofulun Görevi :
Tatlısularda,
yoğunluk farkından dolayı, vücut içerisine giren fazla suyu pompalayarak küçük
kanalcıklar aracılığıyla dışarıya atmaktır. 4 çeşit koful vardır. Besin kofulu,
sindirim kofulu, boşaltım kofulu ve kontraktil (vurgan) koful.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder